LČS 7  
*5 - 11 di ougůstůs

 
70 Siman


   
SABAT
DJADUMINGU
DJALUNA
DJAMARS 
DJARASON 
DJAWEPS 
DJABIÈRNÈ 
 

SABAT ATARDI

Lesa pa e siman aki:
Daniel 9:24-27; Ezra 4:7-16; 7:6, 7, 11-17.

Versíkulo di Memoria:  
     
“Setenta siman a ser stipulá pa bo pueblo i bo stat santu, pa terminá e transgreshon i pa pone un fin na piká, pa hasi ekspiashon pa inikidat, pa trese hustisia eterno, pa seya vishon i profesia i pa ungi esun Santísimo” (Daniel 9:24).

Un bista riba siman:

Te asina leu, e poko puntonan aki lo mester ta kla: E huisio den Daniel 7 i e purifikashon di e santuario den Daniel 8 ta e mesun evento, i e ta sosodé despues di e 1.260 ańanan. Di dos, Daniel 8 a terminá ku e vishon di e 2.300 dia no spliká. Daniel 9 ta sigui ku e final di Daniel 8: Gabriel ta ofresé Daniel e splikashon ku e tabata falta den e kapítulo anterior. Asina, Daniel 8 i Daniel 9 ta unu: un vishon i un splikashon parsial (Daniel 8) i despues e sobrá di e splikashon (Daniel 9)..

E siman aki nos ta sigui ku Daniel 9, enfokando riba e profesia asombroso di 70 siman, kua ta proveé evidensia poderoso no solamente pa e inspirashon di Skritura ma pa e echo ku Hesus ta e Mesias, “e Mesias, e Prens” (Dan. 9:25), ken, komo e sentro di e profesia, ta forma e base tambe pa e profesia di 2.300 dia.

*Studia e lès di e siman aki pa prepará pa sabat , 12 di ougùstùs.


DJADUMINGU
 
6 di ougůstůs

70 Siman

Manera nos a mira siman pasá, e vishon di Daniel 8:14 tabata un profesia di tempu, e 2.300 dia. Awor, den Daniel 9, Gabriel ta bin bèk i ta dun’é un otro profesia di tempu, e bia aki di 70 siman (Dan. 9:24).

Traha un sòm. Kua profesia ta mas largu: 2.300 dia òf 70 siman?

Nos ta ser presentá dos profesia di tempu ku ta paralèl na otro, e 2.300 dia i e 70 siman, kaminda esun di 70 siman ta esun mas kòrtiku den nan dos.

70 siman
___________

2.300 dia
________________________________________________________

Lesa e kuminsamentu di Daniel 9:24. Kon Gabriel ta introdusí e 70 simannan promé? Kua verbo e ta usa?

Anke varios tradukshon ta ser usá pa e verbo (rais ta chatchak), manera “determiná” òf “dekretá”, e nifikashon básiko ta esun di “kòrtá kitá afó”, kua ta e manera ku hopi dikshonario hebreo ta definié (desafortunadamente e palabra no ta paresé niun otro kaminda den Beibel, pues nos no por mira kon e ta ser usá otro kaminda den Skritura). Na ugarítiko, un idioma paresido na hebreo, eruditonan a nota ku e palabra paralèl pa chatchak den e idioma ei ta nifiká “kòrtá kitá afó”. Asina, e tradukshon básiko di e tèkst ta “70 siman a ser kòrtá kitá afó”.

Kòrtá kitá afó di kiko? Kiko otro si no ta for di un otro profesia di tempu? Kua otro profesia di tempu? Opviamente, e mareh, e 2.300 dianan di Daniel 8:14, esun mas largu di e dos profesianan.

Pues, nos a ser duná dos profesia di tempu: 2.300 dia i 70 siman, i e 70 siman mester ser “kòrtá kitá afó” for di e 2.300 dianan.

 
Suponé ku bo bisa un bisiña ku bo tin sinku ora liber riba djadumingu. Djadumingu e bisiña, despues di referí direktamente na bo sinku oranan liber, ta bisa ku e mester di yudansa pa fèrf un kamber. “E ta tuma solamente un ora,” e ta bisa aserka. Ki indikashon direkto e ta, i kon esaki ta yuda nos komprondé e konekshon entre e dos profesianan di tempu di Daniel 8:14 i 9:24?

DJALUNA
 
7 di ougůstůs

E Mesias, e Prens

Lesa Daniel 9:25 kuidadosamente i ku orashon. Kua dos evento spesífiko ta direktamente relashoná ku e elemento di tempu duná ei? Di e dos eventonan aki, kua ta bin na kuminsamentu di e elemento di tempu ei, i kua ta bin na final?



Aki, den esun vèrs aki, 69 di e 70 simannan ta ser nará. E profesia ta kuminsá ku e òrdu pa restorá i rekonstruí Yerusalèm, i 69 siman despues e ta terminá ku “e Mesias, e Prens”. Asina, nos tin dos evento históriko pa traha kuné: e òrdu pa restorá i rekonstruí Yerusalèm (kua lo por tabata di nifikashon opvio pa Daniel) i “e Mesias, e Prens”.

Ora bo komprondé ku e palabra Hebreo pa “Mesias” ta ser tradusí na griego komo “Christós”, òf Kristu, na ken e profesia aki ta referí e ora ei? Mira Mat. 1:1, 16; 16:16; Ech. 3:13-15, 18; 5:30, 31.



Asina, nos por mira un punto krusial aki: E profesia aki ta sentrá riba Kristu. E promé 69 simannan di e profesia ta ser usá pa trese nos na Kristu, “e Mesias, e Prens”. Nos por bisa e ora ei ku e profesia tin su base den Kristu Mes. Te na e grado anto ku nos por tin konfiansa den e echo ku Hesus ta e Mesias, ta e grado ku nos por konfia e profesia mes.

Loke ta krusial pa kòrda tambe ta ku Atventistanan di Shete Dia apénas ta so den mira esaki komo un profesia di Kristu. Kristiannan di hopi denominashon a komprondé e profesia aki masha tempu komo un di e evidensianan poderoso pa e echo ku Hesukristu ta e Mesias. Despues di tur kos, nos tin Daniel, bibando 500 aña promé ku Kristu, ku ta duna nos un profesia di tempu tokante di Kristu.

Repasá otro profesianan di Tèstamènt Bieu ku ta mustra na Kristu. Kon esakinan lo mester fortalesé bo fe den djE i den loke E a hasi pa nos? Hinka un estudio den otro riba e profesianan ei pa kompartí ku un bisiña òf amigu no-kreyente.


DJAMARS
 
8 di ougůstůs

E Dekreto

Daniel 9:25 ta kuminsá ku e òrdu pa restorá i rekonstruí Yerusalèm i ta kaba ku e Mesias, 69 siman despues. I anke hende lo no ta di akuerdo riba fechanan eksakto, nos sa sigur ku e òrdu pa restorá i rekonstruí Yerusalèm tabata den siglo 6 òf 5 promé ku Kristu. i ku Hesus a biba i muri den e promé siglo despues di Kristu.

Ňrdu pa rekonstruí Yerusalčm
siglo 5-6 P.K.

Hesus e Mesias
promé siglo

_________________________________________________________________________
69 siman

Ki evidensia inmediato bo ta mira aki pa e prinsipio dia-aña? Dikon e 69 simannan no por ser tumá komo tempu literal?

E asuntu krusial ku nos ta afrontá aworakí ta: Kiko e fecha di komienso ta, e fecha di e òrdu pa restorá i rekonstruí Yerusalèm? Afortunadamente, miéntras nos ta kere ku e 69 simannan ta terminá ku Hesus, nos por redusí e dekretonan konosí na un so, esun duná den 457 P.K., kua ta e òrdu dor di Artaherhes den e di shete aña di su reinado (mira e siguiente sekshonnan diario).

Buska e tèkstnan aki (Mat. 2:1, 19-22; 27:1, 2; Luk. 2:1-7; 3:1-3; 23:1-7). Nota tur e figuranan históriko ligá ku eventonan rondó di Hesus; dor di esakinan (i otronan) nos por rekonstruí e fechanan di e bida i ministerio di Hesus.

Ku esaki den mente, laga nos wak algun di e fechanan komún usá pa e dekreto den Daniel 9:25.

Kue por ehèmpel 538 B.C. Aplikando e prinsipio di dia-aña na e 69 simannan (483 aña) lo trese “e Mesias, e Prens”, Hesus, na 55 P.K., un fecha imposibel pa Hesus.

Mesun kos ku un otro fecha komun, 520 P.K. E fecha inisial ei lo trese Hesus na masoménos 37 P.K., un konklushon imposibel.

Finalmente, e úniko otro fecha komun ta 444 B.C. ku, si e ser usá, lo pone kuminsamentu di e ministerio di Hesus masoménos 39 òf 40 A.D. i Su morto algun tempu den kuminsamentu di e añanan 40 A.D.. I anke esaki ta hopi mas serka ku e otro dos opshonnan, eruditonan di Tèstamènt Nobo sa ku e fechanan ei no ta funshoná pa Hesus.


DJARASON
 
9 di ougůstůs

"Konstruyendo e Stat Rebelde i Malbado"

Daniel 9 ta duna nos un profesia di “e Mesias, e Prens”, ken nos sa ta Hesus. Sinembargo, e ta liga e profesia imporante aki ku un fecha históriko spesífiko: e òrdu pa restorá i rekonstruí Yerusalèm. Skritura lo a duna nos un profesia importante asina sin proveé tambe e klave pa komprond’é? Opviamente nò.

Lesa Esdras 4:7-16, ku ta atendé ku eventonan despues di fin di e eksilio Babilóniko di e nashon hebreo. Segun bo ta lesa, hasi bo mes e preguntanan aki:

 Na ken e karta ta dirigí?

 Kiko ta e keho spesífiko kontra e hudiunan?

 Di akuerdo ku e karta, ken a manda òf permití e hudiunan bai bèk Yerusalèm pa hasi loke nan tabata hasiendo?

Wak loke ta pasando. Algun tempu despues ku e hudiunan a bai bèk Yerusalèm, un grupo di ofisial pérsiko a skibi rei Artaherhes, kehando ku e hudiunan ta rekonstruí Yerusalèm. Den e karta nan ta deklará dos punto importante: (1) ku e stat tabata ser rekonstruí (Esdras 4:12) i (2) ku e hudiunan ku tabata rekonstruí a bin einan pa motibu di e rei. E karta tabata bisa: “Laga esaki ta konosí na rei, ku e hudiunan ku a sali for di bo a yega serka nos na Yerusalèm, ta rekonstruí e stat rebelde i malbado, i ta terminando e murayanan i ta drechando e fundeshinan” (v. 12, énfasis proveé). Den otro palabra, e hudiunan ku tabata rekonstruí e stat a bin ei pa motibu di rei Artaherhes. E lo mester a publiká e dekreto ku a permití nan rekonstruí nan stat. E pregunta ta: Kua dekreto esei tabata?

Apesar di rebelion i apostasia, Dios a duna miserikňrdia i grasia na e nashon hebreo, anke for di perspektiva humano tur kos tabata parse pčrdí. Kiko esaki lo mester bisa nos tokante nunka pčrdč speransa pa niun hende, no importá kon leu e a kai (inkluyendo nos mes)?


DJAWEPS
 
10 di ougůstůs

457 B.C.

Ayera nos a mira ku e hudiunan ku a bolbe bèk na Yerusalèm tabata rekonstruyendo e. Nos a mira tambe ku tabata pa motibu di rei Artaherhes ku nan a bai bèk na e stat. E lo mester tabata esun ku a publiká e dekreto “pa restorá i pa konstruí Yerusalèm” (Dan. 9:25), pasobra esei ta eksaktamente loke nan tabata hasi.

Bastante interesante, Beibel ta menshoná solamente un dekreto publiká dor di Artaherhes ku por a pas ku e spesifikashonnan aki, i esaki ta den e di shete aña di su reinado, ku por ser fechá firmemente den 457 B.C.

Lesa Esdras 7:6, 7, 11-17. Kiko ta pasa aki den e dekreto aki publiká dor di Artaherhes en kuantu di loke e hudiunan ta hasi na Yerusalèm?




E buki di Esdras no ta den órden kronológiko, asina ta ku e eventonan den Esdras 4 ta bin despues di loke tin den kapítulo 7. I anke nada den e dekreto aki ta papia spesífikamente tokante rekonstrukshon di e stat, a ser komprondé opviamente ku e ta enserá esaki pasobra, di akuerdo ku loke nos a lesa ayera, esei ta eksaktamente loke e hudiunan tabata hasiendo. Tantu nan komo nan enemigunan a komprondé ku e dekreto publiká dor di Artaherhes den su di shete aña, dor di kua e hudiunan “ku a bin for di bo serka nos” (Esdras 4:12), lo mester a inkluí e òrdu “pa restorá i konstruí Yerusalèm”. Esaki ta asta mas opvio pasobra nada den nan karta tabata ekspresá algun idea ku rekonstrukshon di e stat dor di e hudiunan tabata di un òf otro manera den kontradikshon ku e dekreto di rei.

Asina, tumando nan huntu, Esdras 4 i 7 ta hasié kla ku e dekreto, fechá den e di shete aña di reinado di Artaherhes (Esdras 7:7, 8), ta enbèrdat e “òrdu pa restorá i pa konstruí Yerusalèm” (Dan. 9:25).

Esaki tambe por ser fechá firmemente den 457 B.C. (i anke algun ta argumentá pa 458, e diferensia ta enserá solamente un diskrepansia di seis luna).

Tambe, si un hende ta kere ku Hesus tabata “e Mesias, e Prens”, e fecha aki lo a funshoná perfektamente. Den otro palabra, Hesus ta nos Siguridat en kuantu di e profesia aki.

Dikon Hesus mester ta nos Siguridat den tur kos en kuantu di nos fe?


DJABIČRNČ
 
11 di ougůstůs

Pa mas Estudio:  

Wak e sita aki di un biografia famoso di e sientífiko Isaac Newton, un studiante ferviente di e buki di Daniel: “Ken tin kunes si Newton tabata korekto den mantené ku e profesia di e setenta simannan den e buki di Daniel tabata referí na e intervalo di 490 aña despues ku Esdras a guia e hudiunan for di Babilonia bèk na Yerusalèm (457 B.C) te na e krusifikshon den 33/34 A.D.?”—A. Rupert Hall, Isaac Newton: Adventurer in Thought (Cambridge: Cambridge University Press, 1992), p. 372.

“P’esei lo parse ku e aktividat di rekonstrukshon di e stat di Yerusalèm mes (Esdras 4:12) ku a sosodé komo resultado di e fabornan aki, ta sugerí ku e konsentimentu real tabata impliká den e dekreto aki pa permití Yudá di tin un sentro visibel, for di kua e Privilegionan sivil i hudisial nobo di e estado por a ser atministrá. Konsekuentemente e “palabra” òf dekreto di Artaherhes di 457 B.C. ta proveé e mihó fecha di kuminsamentu pa e profesia di 70 siman di Daniel i e periodo di tempu mas largu di e 2.300 dia-aña (Dan. 8-9).”—The Seventy Weeks, Leviticus, and the Nature of Prophecy, Frank B. Holbrook, editor (Washington, D.C.: Biblical Research Institute, 1986), p. 74.

Wak tambe LeRoy E. Froom, The Prophetic Faith of Our Fathers, pa kantidat di sitanan di erudito, usando e fecha di komienso 457 B.C.. Pa e motibu dikon nos ta skohe 457 riba 458, mira e buki di Siegfried H. Horn and Lynn H. WoodThe Chronology of Ezra 7.

Preguntanan di Diskushon:
 
  Komo klas, repasá tur loke nos a studia te asina leu te ora tur hende den klas komprondé e material.

   Laga hende den klas papia tokante kon e profesia di 70 siman aki, òf kalke otro profesia, a hasi un impakto signifikante den nan bida. Kiko nos por siña for di loke nan ta bisa tokante kon Dios por usa profesia pa alkansá nos? Ki ròl bo ta pensa ku profesia lo mester hunga den nos esfuersonan di testifikashon? Ta posibel pa pone demasiado énfasis riba profesia?