LÈS 11  
*2 di sèptèmber - 8 di sèptèmber

E Santuario i e 
Kachu Chikitu


   
SABAT
DJADUMINGU
DJALUNA
DJAMARS 
DJARASON 
DJAWEPS 
DJABIÈRNÈ 
 

SABAT ATARDI

Lesa pa e siman aki:
Eks. 27:20; 29:42; Num. 4:7; 28:6; Rom. 8:34; Hebr. 7:24-27; 8:1-5; 9:1-14, 24.

Versíkulo di Memoria:  
     
“Awor e punto prinsipal di e kosnan ku nos a papia ta esaki: nos tin tal Sumosaserdote, Ken a tuma Su puesto na man drechi di e Mahestat den e shelunan; un Sirbidó den e santuario i den e tabernakel bèrdadero, kua Señor a lanta, i no hende” (Hebreonan 8: 1, 2).

Un bista riba siman:

Den e simannan ku a pasa nos a mira e énfasis ku Daniel a pone riba e kachu chikitu. Opviamente, e ta un asuntu di gran importansha, konsiderando e prominensia duná no solamente na su deskripshon ma tambe na su splikashon despues den e kapítulo.

E siman aki nos ta bai wak e kachu chikitu ainda mas djaserka, enfokando spesialmente riba su atake kontra e “Komandante di e ehérsito”, e “diario” i “e lugá di Su santuario”.

Nos lo wak tambe kon sentral e idea di e santuario selestial ta den e kapítulo, pasobra ta solamente den e konteksto di e santuario selestial i su servisionan nos por haña un mihó komprondementu di e atake di e kachu chikitu.

E estudio di e siman aki lo yuda pone e fundeshi pa loke ta bin despues: un bista mas profundo di e ròl di e santuario, i partikularmente su purifikashon, den konteksto di e evangelio i henter e plan di salbashon, kua, naturalmente, ta hiba na e gran speransa pa tur Kristian tur kaminda: e segundo binida di Hesus.

*Studia e lès di e siman aki pa prepará pa sabat , 9 di sèptèmber.


DJADUMINGU
 
3 di sèptèmber

"Igual ku e Komandante di e Ehérsito"

Lesa Daniel 8:9-12, kua ta enfoká riba e aktividat di e kachu chikitu. Kiko ta e kosnan spesífiko, di akuerdo ku e tèkst, ku e poder di e kachu chikitu ta hasi?



Den un lès anterior (siman 5) nos a ripará kon e direkshon di e aktividat di e kachu chikitu a kambia, promé for di un direkshon horizontal (v. 9), kua a deskribí un ekspanshon militar òf polítiko, pa un vertikal (v. 10-12), kua a revelá un dimenshon religioso. Esaki, nos a bisa, a mustra e dos fasenan di Roma, promé pagano, despues papal.

Wak atrobe e deskripshon di e aktividatnan di e kachu chikitu den vèrs 10-12. E akshonnan aki, opviamente, no mester ser tumá literalmente, sino simbólikamente. Sin purba komprondé kada símbolo, ki sorto di akshon ta ser mustrá aki? Ki sorto di atake e kachu chikitu ta lansa?



Wak algun di e palabranan klave ku ta ser mirá den e atake aki: “ehérsito” (Neh. 9:6, Luk. 2:13); “shelu” (Mat. 6:1, Hebr. 9:24); “prens” (Isa. 9:6, Dan. 12:1, Ech. 3:15, 5:31); “kontinuo” (Num. 4:16, 28:24, 29:6); “santuario” (Eks. 25:8; Hebr. 8:1, 2); “bèrdat” (Job 9:2, Juan 14:6, 1 Tim. 2:4, Sant. 5:19). Tur e palabranan aki, yená ku nifikashon religioso i spiritual, ta loke ta ser ataká dor di e kachu chikitu. Asina, mas ku kalke otro kos, ta e atake religioso dor di e kachu chikitu ku ta hunga un ròl prominente aki, i esei ta e enfoke di e vishon. Señor ke pa nos mira e dimenshon religioso di e kachu chikitu i ku su aktividatnan ta den un esfera religioso. E aktividat aki ta ser mirá atrobe den e splikashon den Daniel 8:23-25, den kua ta ser bisá spesífikamente ku e kachu chikitu ta persiguí “e pueblo poderoso i santu”, tambe ku e lo lanta kontra “e Prens di prensnan”.

 
Den bo mes eksperensia, kua ta e maneranan ku bo fe i kreensianan a ser ataká? Kua tabata e desafio di mas grandi pa bo? Kua tabata bo medio di defensa mas efektivo?

DJALUNA
 
4 di sèptèmber

E Santuario

Kompará e tipo di símbolonan di bestia hañá den Daniel 7 i den Daniel 8. Ki gran diferensia bo ta mira entre nan?

No solamente e bestianan den Daniel 8 ta animalnan di santuario, nan ta entre e animalnan usá riba e Dia di Ekspiashon (Levítiko 16). Esaki ta proveé e promé konekshon na e buki di Levítiko, kua ta dediká mas tempu atendiendo ku e servisio di santuario ku kalke otro buki den Tèstamènt Bieu.

Lesa Daniel 8:10-12 atrobe (wak tambe v. 13, 14). Kiko ta e sentro di e atake di e kachu chikitu?

Ta klaro ku e santuario ta bou di atake.

Promé, e kachu chikitu ta kita e “diario”. E palabra hebreo tradusí “diario” (tamid) tambe ta nifiká “kontinuo” òf “perpetuo”, i e ta ser usá numeroso bia referiendo dirèkt na e ministerio di kada dia di e saserdotenan den e promé kompartimentu di e servisio di e santuario terenal. Esaki anto ta un referensia inekibokabel, no solamente na e servisio di santuario ma na e ministerio diario den e servisio ei (wak Eks. 27:20, 29:42, Num. 4:7, 28:6).

Den Daniel 8:11 e a bisa ku e “lugá” òf e “fundeshi” di Su santuario a ser tirá abou. E palabra lugá ta ser hañá den numeroso tèkst, tur referiendo na e santuario òf na e lugá di biba di Dios, kua tambe tin un konekshon ku e santuario (Eks. 15:17, 1 Reinan 8:13, 2 Krón. 6:2, Isa. 18:4).

Tin, naturalmente, e referensianan na e “santuario” mes, hañá no solamente den vèrs 11 ma tambe den vèrs 13 i 14. E vèrsnan aki so ta mustra klaramente kon e santuario, kua tabata e modelo terenal di e plan di salbashon, tabata bou di atake.

Duná e kuadro di tempu di e fase aki di e kachu chikitu, ku a lanta rònt di e di sinku siglo A.D., dikon esaki no por ta un atake riba e santuario terenal?

Siendo ku e santuario terenal a ser destruí den A.D. 70, esaki tabata un atake riba e santuario selestial. E kachu chikitu, naturalmente, lo no a drenta den shelu, asina esaki, mas bien, lo mester tabata un atake riba tur kos ku tabata ser simbolisá dor di e santuario, kua ta e plan di salbashon. Asina, e kachu chikitu ta ataká no solamente e pueblo di Dios sino e plan di salbashon tambe.


DJAMARS
 
5 di sèptèmber

E Atake

Daniel, mas ku sinkushen aña promé ku Kristu, ta ser mustrá den vishon e esensia di e atake di Roma mas despues riba “e bèrdat”, kua e a tira “abou” (Dan. 8:12). Entre otro kosnan, e kachu chikitu ta krese bira grandi, asta kontra e “Komandante di e ehérsito”, Hesus.

Na e tempu di e atake di Roma, unda Kristu tabata, i kiko E tabata hasi? Rom. 8:34; Hebr. 7:24-27; 8:1-5; 9:11-14, 24.



E kachu chikitu, manera nos a mira, a halsa su mes pa ta igual ku e “Komandante di e ehérsito”, ku opviamente ta Kristu. Su atake tambe a konsentrá no djis kontra e pueblo di Dios sino kontra e santuario i su fundeshi i servisionan, den e kaso aki, spesífikamente e servisio “diario”.

Ta hopi importante pa tene den mente ku Kristu, “e Komandante di e ehérsito”, ta ministrá awor pa nos den e santuario selestial, ku ta bou di atake di e kachu chikitu. Atrobe, e lenguahe tabata simbóliko; e kachu chikitu no a yega literalmente den shelu, tampoko e no a tira e “bèrdat” òf e “lugá di e santuario” abou físikamente.

Asina, e atake aki dor di e kachu chikitu tabata tambe un atake riba e plan di salbashon, kua a kuminsá ku e morto di Kristu (simbolisá dor di e morto di e animalnan den e servisio di santuario), i kua a ser sigui dor di e ministerio sumosaserdotal di Kristu (simbolisá dor di e ministerio di e saserdosio den e santuario terenal). Tur kos simbolisá dor di e santuario ei a bin bou di atake di e kachu chikitu.

Kon e a hasi esaki?

Kristu ta nos Sumosaserdote awor, intermediando pa nos den e santuario selestial. Un estudio kuidadoso di e sistema Romano ta mustra kon henter e struktura di e iglesia, ku su saserdosio, meditashon i misa, ta usurpá tur kos ku Kristu a hasi pa nos òf ta hasi pa nos aworakí. Tur kos ku nos komo kreyentenan lo a atribuí direktamente na Dios i Kristu a ser tumá over dor di e iglesia Romano mes, kua di akuerdo ku e tèkst “a halsa su mes” (Dan. 8:11) pa ta igual ku Kristu Mes (wak lès di djabièrnè).

Kiko ta ròl di e iglesia organisá den e plan di salbashon? Kon bo por ta un partisipante aktivo yudando e iglesia kumpli ku su ròl? Na mesun momentu, kiko ta e límitenan di loke e iglesia por hasi pa bo den bo kanamentu ku Señor?


DJARASON
 
6 di sèptèmber

E "Diario":  Parti 1

Ora bo lesa tokante di e atake di e kachu chikitu den Daniel 8:10-12 riba e santuario, e ta bisa spesífikamente ku e kachu chikitu a kita “e diario”. Anke hopi tradukshon na ingles ta añadí e palabra “sakrifisio” òf “ofrendanan kimá”, e tèkst no ta bisa esei. Anke e adishon aki ta mustra ku traduktornan tabata kapas pa mira e konekshon kla ku e santuario, e palabra añadí no ta garantisá. E palabra “diario” (wak lès di djaluna) no a djis trata ku e sakrifisionan diario ma ku henter e operashonnan diario di e santuario terenal.

Kua parti di e servisio “diario” (tradusí komo “semper”, “kontinuo”, “perpetuo”) ta ser deskribí den kada un di e tèkstnan aki? Tambe, den kua parti di e santuario mayoria di e aktividatnan aki ta tuma lugá?

Eks. 25:30


Eks. 27:20


Eks. 30:8


Lev. 6:13


Den e tèkstnan aki e palabra tamid (tradusí “diario” òf “e diario” den Daniel 8:11) a modifiká kada un di e aktividatnan aki. Asina, anke e tamid tabata inkluí e sakrifisionan, e tabata inkluí e ministrashonnan di kada dia di e saserdosio, kua, di akuerdo ku e buki di Hebreonan, tabata djis un “kopia i sombra di e kosnan selestial” (Hebr. 8:5). E kosnan selestial ei naturalmente tabata e realidatnan spiritual di e ministerio sumosaserdotal di Kristu; tur e aktividatnan terenal aki, e sombranan aki, tabata simplemente símbolonan di Kristu ministrando den e santuario selestial na nos fabor. Atrobe, esaki ta loke a bin bou di atake di e kachu chikitu.

Nota tambe ku e aktividatnan aki tabata sentrá rònt di e promé kompartimentu di e santuario terenal. E pan, e kándela i e sensia, nan tur tabata den e promé kompartimentu; e sakrifisio naturalmente tabata na e altar pafó di dje.

E punto importante, kua nos lo mira despues, ta ku niun di e aktividatnan tabatin algu di haber ku e Lugá Santísimo, e di dos apartamentu, kua e sumosaserdote tabata drenta solamente un bia pa aña, ora e santuario tabata ser purifiká.

Ki sorto di aktividatnan “diario” òf “kontinuo” ta asina importante pa bo mes kresementu spiritual? Dikon e echo ku nan ta ser hasí “diariamente” ta asina importante pa e kresementu ei?


DJAWEPS
 
7 di sèptèmber

E "Diario":  Parti 2

E servisio di e santuario terenal tabata un modelo di esun selestial; e sakrifisionan i e ministerio di e saserdosio tabata tiponan, figuranan, miniprofesianan, na manera di papia, di e morto i ministerio sumosaserdotal di Hesus.

Kiko Hebreonan 9:1-14 ta siña tokante e relashon entre e servisio terenal i esun selestial?

Eruditonan di e servisio di santuario sa ku banda di e ministrashon diario den e promé apartamentu, un bia pa aña e sumosaserdote tabata drenta den e Lugá Santísimo pa ehekutá e “purifikashon di e santuario” (wak Levítiko 16). Pasobra esaki tabata sosodé solamente un bia pa aña, hopi bia e ta ser yamá “e anual”, den kontraste ku “e diario”. P’esei, henter e servisio di santuario lo por a ser poné ekstensamente den dos kategoria: e diario, ministerio di e promé apartamentu, i e anual, ministerio di e di dos apartamentu, durante kua e santuario tabata ser purifiká.

Nos a mira tambe ku e kachu chikitu ta ataká e santuario selestial, kua tabata un atake riba e plan di salbashon mes. Esaki, nos ta kere, ta referí na henter e sistema Katóliko Romano, kua a usurpá e ròl i prerogativanan di Dios i Kristu den e plan di salbashon (wak lès di djabièrnè).

Awor, un pregunta importante: Dikon ta djis e sakrifisio diario, e tamid, a ser spesifiká komo e opheto di atake di e kachu chikitu? Dikon e vishon a enfatisá solamente un aspekto di e servisio di santuario, i no na tur dos?

Lesa Daniel 8:14. Kon e tèkst aki ta yuda kontestá e preguntanan akiriba?

E kachu chikitu tabata kapas pa ataká e “diario” pasobra e “anual”, e ministerio di e di dos kompartimentu, kua a sosodé ora e santuario a ser purifiká, no tabata den operashon e ora ei. Te despues di fin di e 2.300 añanan, 1844, e santuario mester a ser purifiká i e “anual” a kuminsá.

Asina, den Daniel 8, tur dos fase di e ministerio sumosaserdotal di Kristu ta aparesé: “e diario”, kua ta bin bou di atake di e kachu chikitu, i “e anual”, ku ta kuminsá na final di e 2.300 dianan. Tur dos ta ser tresé na bista den e kapítulo aki.

Imaginá si kada bia ku bo peka, bo mester a sakrifiká un animal inosente. Ki sorto di lèsnan esei lo a siña bo tokante di piká? Kompará morto di un kabritu ku morto di e Yu di Dios. Kiko Su morto ta bisa nos tokante di e kosto di piká? Kon serio bo ta tuma piká den bo mes bida?


DJABIÈRNÈ
 
8 di sèptèmber

Pa mas Estudio:  

Aki bou tin sitanan, tur saká for di Catechism of the Catholic Church (New York: Doubleday, 1995). Segun bo ta lesa, tene Daniel 8:11, 12 den mente i e echo ku e kachu chikitu a usurpá loke tabata pertenesé solamente na Dios i Kristu.

“E poder pa ‘mara i lòs’ ta sugerí e outoridat pa apsolbé piká... Hesus a enkargá e outoridat aki na e Iglesia dor di e ministerio di e apòstelnan.”—No. 553.

“Komo sakramentu, e Iglesia ta instrumento di Kristu. ‘E ta ser tumá dor di dje tambe komo e instrumento pa salbashon pa tur,’ ‘e sakramento universal di salbashon.’ ”—No. 776.

“Ta den e Iglesia ku ‘e plenitut di e medio di salbashon’ a ser depositá.”—No. 824.

“Basando su mes riba Skritura i Tradishon, e Konsilio ta siña ku e Iglesia, un peregrino awor riba tera, ta nesesario pa salbashon.”—No. 846.

“E Iglesia ta katóliko: e ta proklamá e plenitut di fe. E ta karga den su mes i ta atministrá e totalidat di e medionan di salbashon.”—No. 868.

“No tin ofensa, kon serio ku por ta, ku e Iglesia no por pordoná.”—No. 982.

“Si no tabatin pordon di piká den e Iglesia, lo no tabatin speransa di bida eterno. Laga nos gradisí Dios ku a duna Su Iglesia un don asina.”—No. 983.

“By Christ’s will, the Church possesses the power to forgive the sins of the baptized.”—No. 986.

“Dor di e liturgia Kristu, nos redentor i sumosaserdote, ta sigui ku e trabou di nos redenshon den, ku, i dor di Su Iglesia.”—No. 1069.

“Baptism is birth into the new life in Christ. In accordance with the Lord’s will, it is necessary for salvation, as is the Church herself, which we enter by Baptism.”—No. 1277.

Preguntanan di Diskushon:
 
  Kon e sitanan aki ta yuda nos komprondé mihó e usurpashon di e kachu chikitu di loke ta pertenesé solamente na Dios?

   Komo klas, diskutí e pregunta na final di e lès di djamars. Kiko ta ròl di e iglesia den e plan di salbashon; kiko ta e límitenan den loke e por hasi pa nos? Dikon e iglesia ta un medio pa un fin pero no un fin den su mes?